Bewoners van de armste wijken van Rotterdam worstelen met de kou en de energierekening. Ze kunnen zich warmen in wijkgebouwen. Voorlopig, want ook daar vrezen ze de oplopende stookkosten.
Haar energierekening steeg van 100 euro naar 145 euro per maand. ,,Maar dat is niet het enige. Álles wordt duurder”, zucht ze. ,,Het gaat bijna niet meer. Soms moet ik mijn kinderen om hulp vragen.”
“Het komt keihard aan”
De energiecrisis en inflatie slaan keihard toe in Bospolder en Tussendijken, twee van de armste wijken van Rotterdam. Bijna driekwart van de huishoudens heeft een laag inkomen. Tegelijkertijd verkeert een groot deel van de woningen in slechte staat.
Lage inkomsten en slecht geïsoleerde huizen met een torenhoog energieverbruik: een recept voor ellende. Wijkraadslid Ineke Palm maakt zich grote zorgen. ,,Corona kwam in deze wijk ook keihard aan. De armoede verdiepte zich en steeds meer mensen hadden moeite om rond te komen. Deze crisis vergroot de problemen nog verder. De gasrekening is voor sommige bewoners hoger dan hun huur. Dat kunnen ze gewoonweg niet betalen.”
Ons doel is om het bewoners driedubbel behaaglijk te maken.
Tegelijkertijd is Bospolder-Tussendijken een wijk met veel actieve bewoners. De netwerken waren er al, ook tijdens corona boden tientallen actieve bewoners hun hulp aan in de wijk. In totaal veertig kleine buurthuiskamers werken de komende winter samen om de bewoners uit de wijk − soms letterlijk − te verwarmen.
In overleg openen zij om beurten hun deuren om bewoners op te vangen die hun eigen verwarming niet meer aan kunnen of willen zetten. ,,Ons doel is om het bewoners driedubbel behaaglijk te maken”, zegt coördinator Bram Dingemanse van Welzijnscoalitie Delfshaven. ,,Met fysieke warmte, maar ook met een activiteit of luisterend oor tegen eenzaamheid. Tegelijkertijd gaan energiecoaches op pad met bewoners die zich melden in de huiskamers om de isolatie te verbeteren.”
In januari krijgen alle warme woonkamers een bord buiten, zodat ze herkenbaar zijn voor bibberende bewoners. Tenminste, zolang dat gaat, want op hun beurt zitten ook de buurthuiskamers in de stress en onzekerheid over hun eígen energierekening. ,,Bij de helft is het betalen daarvan nu al problematisch”, zegt Dingemanse. Dat is wrang, zeker op het moment dat deze huiskamers zo belangrijk zijn in de wijk. ,,Dit zijn kleinschalige buurthuizen die een grote rol spelen, maar minder bekend zijn bij de gemeente en vaak nog geen subsidie hebben gehad. Wij hopen nu op steun vanuit de gemeente.” Ook woningbouwcorporaties leveren een bijdrage.
Wij hopen nu op steun vanuit de gemeente.
Voor het minibuurthuisje het Bollenpandje staat een kerstboom, versierd met door zilverfolie bedekte cilinders. Bewoners komen hier breien, puzzelen en zuurdesembrood bakken. Vanaf januari opent het pandje ook drie avonden in de week zijn deuren voor filmavonden, workshops of een concert, maar vooral voor warmte.
‘We doen heel zuinig’
Mede-initiatiefnemer Carolina Castro is bezorgd over de energierekening van de wijkhuiskamer. ,,We hadden een antikraakcontract waarbij energie was inbegrepen. Nu hebben we een echt contract en moesten we op zoek naar een leverancier.” Het voorschot bedraagt 835 euro per maand. ,,We weten nog niet wat de daadwerkelijke kosten zijn.” Het pandje ligt op een hoek en heeft rondom ramen. ,,We doen heel zuinig, tegelijkertijd willen we ook dat mensen hier kunnen opwarmen.” Via een landelijk netwerk voor bewonersgroepen krijgt het pandje nu een vergoeding voor de energiekosten. ,,Dat helpt, maar we weten nog niet of het genoeg is.”
Ik heb geluk. Als ik thuis ben, zet ik de thermostaat op 20.
Bij Studio Delfshaven aan de Watergeusstraat, ook een warme huiskamer, spelen Jayron (41) en Trigaijio (64) een potje Rummikub met Anne-Liza van Buren van De Ontmoeting. Jayron heeft enkelglas thuis, maar ook een vast contract. ,,Ja, ik heb geluk. Als ik thuis ben, zet ik de thermostaat op 20. Volgend jaar loopt mijn contract af. Ik hoop dat ik het dan kan verlengen.”
Leunstoel
Verderop in de straat woont Rudolf Engelhaar (63). Zijn leren leunstoel staat naast een elektrisch kacheltje dat zonder problemen de huiskamer verwarmt. De centrale verwarming gebruikt hij niet. ,,Ik zit alleen hier, dus maak ik het alleen hier warm.”
‘s Nachts verkast hij naar de slaapkamer. Ook daar is het, ondanks de winterse temperaturen, best behaaglijk. ,,De buren stoken”, verklaart hij. Met zijn vuist roffelt hij op de muur. Het klinkt alsof hij op een kartonnen doos slaat. Echt goed geïsoleerd is zijn woning niet. Engelhart haalt zijn schouders op. ,,Zelf maak ik me niet zo druk. Ik betaal 70 euro per maand. Ja ik kook op gas, maar verder verbruik ik bijna niets.”
Bij Buurtcentrum Delfshaven van het Leger des Heils kunnen buurtbewoners terecht voor een ontbijt, lunch en warmte. Het is er drukker dan normaal, zegt Matthis van Veen. Uit de keuken komen warme borden spaghetti met saus. ‘Spaghetti a la Helena’ staat op het krijtbord. ,,Wil jij niet? Het is lekker hoor”, vraagt een van de reguliere bezoekers. Regelmatig luncht hij mee in het buurtcentrum. ,,Thuis staat de verwarming uit. Maar ik ben er ook bijna nooit. Ik zit vooral vaak hier. Mijn uitkering gaat niet omhoog, maar de prijzen wel. Maar ik woon in een bejaardenhuis, mijn buren stoken wel en dan wordt het bij mij vanzelf ook warm.”
